Gagelkamp

Gagelkamp 1851

Gagelkamp 2016

Gagelplant

 

In een oud schepenprotocol uit 1675 lezen we 'van een weikamp, genaamd den Gagelkamp, gelegen op Hall en ongeveer een hollandse morgen groot'. Ook in het dorpscahier van 1805 komen we deze naam tegen. 

Op bovenstaande kadasterkaart van 1851 staat het perceel aangeven. Het was toen in eigendom van Peter van de Schans.

Deze woonde aan de overkant van de Schabbertschestraat op boerderij De Schans. Tegenwoordig woont hier op Busweg 1, fam. Van Kerkoerle.

De naam, Gagelkamp, verwijst naar een wei, een kamp, waar gagel verbouwd wordt. Gagel is een bladverliezende struik die groeit op op natte, zure, venige grond op heidevelden. De aromatisch geurende ijle struik wordt 0,6-1,5 m hoog.

Gagel was in de middeleeuwen vanwege de bitterstof in de bladeren een der hoofdbestanddelen van gruit. Gruit is een kruidenmengsel dat wordt gebruikt als smaakmaker bij het brouwen van bier. In gruit zitten onder meer de volgende ingrediënten: rozemarijn, gagel, salie, duizendblad en laurierbessen. De samenstelling van gruit was afhankelijk van wat er in de streek groeide. In de 14e eeuw werd het nut van hop bij het bierbrouwen ontdekt. Hop voorkomt namelijk bederf en besmetting door slechte gisten. Hop verving geleidelijk aan het gebruik van gruit.

Van de gagelstruik werden de bloemen, katjes en bladeren gedroogd en voor het bierbrouwen gebruikt.


De Galgberg

In het archief van het Catharina Gasthuis komen we het toponiem 'Galgberg' al in 1392 tegen.

De Galgberg was een heuvel waar vroeger de galg heeft gestaan en het rad waarop men de veroordeelden uit het Land van Cuijk ophing of radbraakte. Het lag op de grens tussen Escharen en Gassel.

Hierboven kaarten uit het jaar 1760 en 1794 waarop de 'Galgenberg' op de Heesbergen is aangegeven.

De galg stond speciaal op een berg zodat men vanuit de weide omgeving het voltrokken vonnis als waarschuwing kon zien.

In oude archieven (jaar 1392) vinden we ook de naam: Galigenberg en de Gallberch.

Ook komen we in 1451 het toponiem 'Galgenbergseweg' tegen, dit zal dus de weg geweest zijn die naar de Galgenberg leidde. 

 

 Het vonnis werd soms ook op een andere locatie voltrokken aan een 'tijdelijke' galg. Op de markt in Grave bijvoorbeeld als het daar een drukke marktdag was.

Daarna werd het lijk toch aan de galg op de galgenberg opgehangen, als afschrikwekkend voorbeeld voor iedereen die het maar zien kon. 

De galgenheuvel op de grens met Gassel is in de 19e eeuw afgegraven, omdat men het zand nodig had en het voltrekken van doodvonnissen niet langer mocht gebeuren.

 

 

In de volksmond heet dit gebied, gelegen achter de Gasselse molen, nog steeds 'de Galgenberg'.

Op de Bolt, op de grens tussen Escharen en Velp, stond ook een galg. Omdat Velp bij het Land van Ravenstein behoorde, werden hier de vonnissen van dat gebied uitgevoerd. Galgen stonden vaak op de grens tussen twee gebieden, dat was meteen een waarschuwing voor als mensen die 'grens' overgingen. Let op, hier worden misdadigers gestraft!


Gasthuishoeve

Nadat de voor Grave zo belangrijke Jan I van Cuijk in 1291 het Graafse gasthuis met kapel stichtte en dit ziekenhuis wijdde aan de H. Catharina van Alexandrië zorgde hij er drie jaar later voor dat het complex een stevige financiële basis kreeg.

Hij deed dit door ondermeer de helft van zijn rechten op tienden in Beugen, Cuijk, Boxmeer en Sambeek te schenken. Hierdoor kreeg de instelling het recht op inning van de helft van de voorheen voor Jan van Cuijk bestemde inkomsten in natura van in die plaatsen bewerkte landbouwgronden.

Door de eeuwen heen werd het bezit van het Catharina Gasthuis verder uitgebreid en kreeg men gronden met hoeves in bezit, waaruit de inkomsten voor de instelling werden gegenereerd.

 

gesloopt in 1959

Nieuwe Gasthuishoeve 1959-1975

 

Soms kreeg men louter gronden waarop men zelf hoeves bouwde, in andere gevallen kreeg men reeds bestaande pachthoeves in bezit. Op de grens van Grave en Escharen stond zo'n grote hoeve, bekend onder de naam Gasthuishoeve.

Hannes van Boekel en Cato van Boekel - van Hal van de Vogelshoekscheweg, pachtten de oude Gasthuishoeve  op het huidige terrein van Visio. 
Uiteindelijk bleef zoon Harrie van Boekel samen met zijn vrouw Corrie Lamers (getrouwd op 5 november 1955) op de oude Gasthuishoeve het boerenbedrijf uitoefenen.

In 1959 wilde Blindeninstituut De Wijnberg zich op deze locatie vestigen. Hiervoor werd de oude Gasthuishoeve gesloopt.
Door de gemeente Grave werd een nieuwe pachtboerderij gebouwd, genaamd de 'Nieuwe Gasthuishoeve'. Deze boerderij stond onder aan de Jan van Cuijkdijk.
De 'Nieuwe Gasthuishoeve' kende 3 adressen, t.w. Jan van Cuijkdijk 1 te Grave, Gasthuishoeve 1 te Grave en Derk Touwmansweg 1 te Escharen. Die laatste (zand)weg liep door de akkervelden en weilanden naar Escharen.
De boerderij is in 1975, slechts 16 jaren later, vanwege de bouw van woningen in het Estersveld, gesloopt. 


Gasthuiswaard

Het St. Catharina Gasthuis uit Grave had verschillende percelen grond rondom de Gasthuishoeve, veelal op Esters grondgebied. Deze lagen in het Escharense Veld, langs de uiterwaarden van de Maas, en aan de Vegetas.  Deze weides werden de Gasthuiswaard genoemd, met perceelnummers van 1 tot 26. De regenten van het Gasthuis plaatsen advertenties met de tekst: Verkoop van Hooigras en verpachting van Naweide.


't Geerhoekje


De Gonsdonke


Graafschedijk

.


Grietje Rommen Kamp


De Groote Mulder


Maak jouw eigen website met JouwWeb